Ο πρίγκηπας Σαλμάν μπιν Αμπντούλ Αζίζ Αλ Σαούντ (Salman bin Abdul-Aziz al-Saud) στέφθηκε διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας και πρώτος Αναπληρωτής Πρωθυπουργός (τον ρόλο και τις εξουσίες του πρωθυπουργού της ασκεί ο βασιλιάς) μετά τον θάνατο του αυταδελφού του Nayef bin Abdul-Aziz al-Saud στις 16 Ιουνίου 2012.
Ο Salman είχε διατελέσει σε σημαντικά πόστα στο παρελθόν: ήταν κυβερνήτης – και πρωτύτερα δήμαρχος – της επαρχίας του Ριάντ από το 1963 έως το φθινόπωρο του 2011, οπότε και ορίστηκε Υπουργός Άμυνας όταν πέθανε ο αδελφός του και πρώτος τότε σε σειρά διαδοχής για τον θρόνο, Sultan bin Abdul-Aziz al-Saud. Θεωρείται συναινετικός σε θέματα διοίκησης και ιδεολογικά-θρησκευτικά μετριοπαθής, αν και χαίρει της εύνοιας των κληρικών της χώρας.
Η διαδικασία διαδοχής στον θρόνο του Σαουδαραβικού βασιλείου έχει ιδιαίτερη σημασία, αφενός γιατί τροφοδοτεί αντιπαλότητες και μια δυναμική αστάθειας στο εσωτερικό της βασιλικής οικογένειας και αφετέρου διότι λαμβάνει χώρα σε μια κρίσιμη περίοδο ανατροπών στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και του Περσικού Κόλπου (του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου), με το κύμα της Αραβικής Άνοιξης – άλλοτε περισσότερο ανεξάρτητης, άλλοτε περισσότερο κατευθυνόμενης – να σαρώνει και να αποσταθεροποιεί καθεστώτα που επιβίωναν μέσω σιδηράς πυγμής τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Σαουδάραβας βασιλιάς Abdullah bin Abdul-Aziz al-Saud, ενεργώντας υπό την διπλωματική και υλική κάλυψη των ΗΠΑ και των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντέδρασε αυξάνοντας τους πόρους της κοινωνικής πρόνοιας στο εσωτερικό κατά 130 δισ. δολάρια, ώστε να μετριαστεί το αντίκτυπο της αυξημένης νεανικής ανεργίας και της φτώχειας, χαλάρωσε -ελεγχόμενα και ίσως περισσότερο επιφανειακά- τους περιορισμούς στην κριτική της βασιλικής εξουσίας στα ΜΜΕ, επέτρεψε τη συγκρότηση μιας γυναικείας συμβουλευτικής επιτροπής, χωρίς καμία, ωστόσο, πραγματική εξουσία, επιδίωξε στενότερη συνεργασία μεταξύ των μελών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council) αλλά με την Ιορδανία και Μαρόκο, ενώ απέστειλε δυνάμεις καταστολής για να καταπνίξουν τις συνεχιζόμενες εξεγέρσεις στο γειτονικό Μπαχρέϊν, όπου η πλειοψηφία των Σιιτών πολιτών διεκδικεί καίριες αλλαγές πολιτικής από την Σουνιτική ηγεσία, αλλά χρηματοδότησε και τις εξεγέρσεις στη Λιβύη και τη Συρία, προκειμένου να απαλλαγεί από παλαιούς αντιπάλους.
Η μοίρα της Σαουδικής Αραβίας κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική και για την παγκόσμια οικονομία, λόγω του όγκου των πετρελαϊκών εξαγωγών της χώρας προς τις χώρες της Δύσης αλλά και τις ανερχόμενες οικονομίες της Κίνας και της Ινδίας, αλλά και για την γεωπολιτική “σταθερότητα” στην περιοχή, καθότι αποτελεί τον ισχυρότερο τοπικό ανταγωνιστή του Ιράν, κρίσιμο εταίρο των ΗΠΑ στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας (εκείνης τουλάχιστον που στοχεύει τη βορειοαμερικανική χώρα) και σταθεροποιητικό πόλο για όλες τις γειτονικές φίλιες χώρες (Κουβέϊτ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέϊν, Κατάρ, Ιορδανία, Υεμένη), οι οποίες δεν θα μπορούσαν να αντισταθούν από μόνες τους στις δυνάμεις της (επαναστατικής και μη) κοινωνικής αλλαγής.
Λόγω της κρισιμότητας των εξελίξεων η Δύση θα ευνοούσε τη μετάβαση στην επόμενη γενεά βασιλικών απογόνων, ώστε ο νέος βασιλιάς να έχει μπροστά του τουλάχιστον έναν ορίζοντα μιας δεκαετίας τουλάχιστον “απροβλημάτιστης” βασιλείας: ο μέσος όρος της ηλικίας της πρώτης γενιάς διεκδικητών της εξουσίας είναι τα 80 χρόνια και πολλοί από τους εναπομείναντες (συμπεριλαμβανομένου και του τρέχοντος βασιλέα, ηλικίας 88 ετών) πάσχουν από σοβαρά προβλήματα υγείας που δεν τους επιτρέπουν να ασκήσουν ως πρέπει τα καθήκοντά τους.
Το περίπλοκο και δυναμικό σύστημα κληρονομίας (αρρενογονική αρχαιότητα) της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας έχει αναλυθεί λεπτομερώς σε προηγούμενο άρθρο, οπότε εδώ θα μπορούσε εν συντομία να επισημανθεί πως η βασιλική οικογένεια ακολούθησε μια μέση λύση: διάλεξε ως πρώτο κατά σειρά διάδοχο τον 77χρονο Salman, απόγονο της ισχυρής οικογενειακής γραμμής των Εφτά Sudairi, με πλατύ δίκτυο προσωπικών και επαγγελματικών γνωριμιών, επικεφαλής του Υπουργείου Άμυνας – που αποτελεί τον μεγαλύτερο πελάτη των ΗΠΑ παγκοσμίως, σχετικά μετριοπαθή, (οικονομικό) εκμοντερνιστή όχι όμως (κοινωνικό) μεταρρυθμιστή, ενώ δεν έχει οριστεί ακόμη δεύτερος αναπληρωτής πρωθυπουργός, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει μετάβαση στη νεώτερη γενιά κατά την επόμενη κινητοποίηση της διαδικασίας διαδοχής.
Αυτό το σενάριο ενισχύεται κι από το γεγονός ότι οι δύο επικρατέστεροι (κατά αρχαιότητα) δεύτεροι κατά σειρά διάδοχοι του Salman συνιστούν δυνάμει προβληματικές λύσεις, καθώς ο Ahmed bin Abdul-Aziz al-Saud αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το πόστο του Υπουργού Εσωτερικών μόλις πέντε μήνες μετά την ανάληψή του από τον θανόντα πρίγκηπα Nayef (ενημέρωση Νοέμβριος 2012), και ο Muqrin bin Abdul-Aziz al-Saud έχει μητρική καταγωγή από την Υεμένη, γεγονός που αποδυναμώνει τη θέση του στη συμβολική ιεραρχία της βασιλικής οικογένειας.
Από τη τρίτη γενιά απογόνων του ιδρυτή του κράτους Abdul-Aziz bin Abdul-Rahman al-Saud, κυρίαρχοι υποψήφιοι είναι ο Muhammad bin Nayef al-Saud, που ανέλαβε Υπουργός Εσωτερικών μετά την παραίτηση του θείου του Ahmed και με μακρά εμπειρία στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, o Khalid bin Faisal al-Saud επί χρόνια κυβερνήτης των επαρχιών Ασίρ και Μέκκας, ο Khalid bin Sultan al-Saud με εμπειρία σε στρατιωτικά καθήκοντα (συγκεντρώνοντας έτσι μεταξύ τους τις “αρετές” της πολιτικής, στρατιωτικής τέχνης και των υπηρεσιών πληροφοριών).