Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Barack Obama φέρεται να ανέθεσε στον πρωθυπουργό της Τουρκίας Recept Tayyip Erdogan, κατά τη δίωρη συνάντησή τους στη Seoul στις 25 Μαρτίου, να μεταφέρει στον ηγέτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, Ayatollah Ali Khamenei, τις προτάσεις των ΗΠΑ για τις διαπραγματεύσεις που είχαν προγραμματιστεί να λάβουν χώρα στις 13 Απριλίου στη Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σχέδιο έξι σημείων για τη σταδιακή σύγκλιση των δύο μερών που θα επιτρέψει στο Ιράν να διατηρήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα στο τρέχον του επίπεδο αποσοβώντας ταυτόχρονα τη κλιμάκωση της έντασης που θα μπορούσε να καταλήξει σε μια πολεμική αντιπαράθεση.
Τις αμερικανικές προτάσεις για τη σύγκλιση των δύο πλερών ανέπτυξε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας κατά την επίσκεψή του στο Ιράν για απευθείας συνομιλίες με τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη της χώρας στις 29 Μαρτίου στη Τεχεράνη.
Σύμφωνα με αποκαλύψεις του πρακτορείου πληροφοριών Debka οι προτάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης ήταν οι ακόλουθες:
1) Το Ιράν θα πρέπει να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις επιδεικνύοντας ειλικρινή διάθεση και πρόθεση συμβιβασμού ως προς το πυρηνικό του πρόγραμμα.
2) Αν η στάση του Ιράν κριθεί αρνητική και ανυποχώρητη, η αμερικανική κυβέρνηση θα εγκαταλείψει αυτό το κανάλι – προνομιακών – παρασκηνιακών συνομιλιών με το Ιράν και οι διαπραγματεύσεις από εκεί κι έπειτα θα διεξαχθούν σύμφωνα με τους επίσημους – και δυσμενέστερους για την συναινετική επίλυση της κρίσης – διπλωματικούς όρους. Σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου, ο Erdogan θα ενημέρωνε τον Ιρανό ηγέτη πως ο Ρώσος Πρόεδρο Dmitry Medvedev και ο Κινέζος ομόλογός του Hu Jintao, είχαν ήδη συμφωνήσει με αυτή τη προσέγγιση.
3) Οποιαδήποτε δυνατή συμφωνία θα περιλαμβάνει πάγωμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν από τη στιγμή της σύναψης της συμφωνίας. Θα γίνει αποδεκτή η συνέχιση της λειτουργίας των πυρηνικών αντιδραστήρων, αλλά οποιοδήποτε σχέδιο επέκτασής τους θα πρέπει να εγκαταλειφθεί, μαζί με τα όποια συναφή ερευνητικά προγράμματα με στρατιωτική εφαρμογή· κυριότερα η αύξηση του βαθμού εμπλουτισμού ουρανίου απο 3,5% σε 20% θα πρέπει να τερματιστεί.
4) Ο Erdogan θα μετέφερε τη θετική απόκριση του Barack Obama στα σχόλια του Ali Khamenei πως το Ιράν ούτε διαθέτει ούτε προτίθεται να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, αλλά αν δεχθεί επίθεση τότε θα απαντήσει με ίσους όρους, αλλά και τη διαβεβαίωση του Αμερικανού Προέδρου πως η χώρα του δεν επιθυμεί τη καταστροφή του ιρανικού έθνους
5) Η ιρανική ηγεσία θα πρέπει να αποκλιμακώσει τους τόνους της ρητορικής της και να σταματήσει να αποκαλεί τις ΗΠΑ εχθρό του Ιράν και “Μεγάλο Σατανά”. Οι ΗΠΑ θα εκτιμούσαν ιδιαίτερα μια μεταστροφή στη χρήση θετικών σχολίων προς την αμερικανική κυβέρνηση, σαν κι αυτό που είχε κάνει ο Ayatollah Ali Khamenei προς τον Barack Obama στις αρχές Μαρτίου επαινώντας τον για τη προώθηση της διπλωματίας έναντι του πολέμου.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του πρακτορείου, ο Αμερικανός Πρόεδρος επιζητεί τη συνεννόηση με τον Ιρανό θρησκευτικό και πολιτικό ηγέτη με στόχο την αποκόμιση αμοιβαίων οφελών: μια εμφανής μεταστροφή στη συμπεριφορά και τη ρητορική του Ιράν θα μπορούσε να πιστωθεί ως νίκη της εξωτερικής πολιτικής και της προσέγγισης της κυβέρνησης Obama με τρόπο που θα ενίσχυε το προφίλ του ενόψει των επερχόμενων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, ενώ το κέρδος για το Ιράν θα ήταν η αποκλιμάκωση της κατάστασης που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να οδηγήσει σε στρατιωτικές αντιπαραθέσεις και η σταδιακή υπαναχώρηση των ΗΠΑ στο θέμα των οικονομικών κυρώσεων που έχει λάβει – κι έχει πιέσει άλλους να λάβουν – σε βάρος του ιρανικού καθεστώτος.
6) Ο Erdogan θα εξηγούσε τη στενή σύνδεση και συνάφεια της πολιτικής των ΗΠΑ στο θέμα της κρίσης στη Συρία, όπου απέρριψε προτάσεις από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ για εξοπλισμό της συριακής αντιπολίτευσης και τη δημιουργία ασφαλών καταφυγίων για τους μαχητές της εντός του συριακού εδάφους με υποστήριξη πολεμικών αεροσκαφών και ξένων στρατευμάτων, και στο θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, καταδεικνύοντας, έτσι τη πρόθεσή του να βρεθεί διπλωματική λύση και στις δύο περιπτώσεις. Ο Barack Obama φέρεται να πρότεινε τη συγκρότηση μιας επιτροπής με συμμετοχή των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν και των Ηνωμένων Εθνών, που θα μπορούσε να αναλάβει την επιτυχή διπλωματική επίλυση της κρίσης γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Αξίζει να σημειωθεί, προς χάριν των αναγνωστών, πως το ισραηλινό πρακτορείο που έκανε πρώτο την αποκάλυψη έχει επανειλημμένα ταχθεί υπέρ μιας πιο “διεκδικητικής στάσης” στο θέμα τόσο της Συρίας, όσο και του Ιράν, χρεώνοντας υπερβολική μετριοπάθεια στον Αμερικανό Πρόεδρο, απηχώντας μια γνώμη που κυριαρχεί στους κόλπους της ισραηλινής κυβέρνησης που φαίνεται πως θα επιθυμούσε την ανάληψη στρατιωτικής δράσης και στις δύο περιπτώσεις.