Το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης απάλλαξε από τις κατηγορίες της συνέργειας και της επικίνδυνης σωματικής βλάβης τους έξι από τους οκτώ αστυνομικούς που είχαν εμπλακεί στον ξυλοδαρμό του Κύπριου φοιτητή Αυγουστίνου Δημητρίου ανήμερα της επετείου του Πολυτεχνείου το 2006 στη Θεσσαλονίκη μπροστά στο ξενοδοχείο ABC, στη συμβολή των οδών Εθνικής Αμύνης και Αγγελάκη.
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο, δικάζοντας σε δεύτερο βαθμό την υπόθεση, αθώωσε, κατά πλειοψηφία, τους έξι αστυνομικούς, ενώ καταδίκασε σε ποινές φυλάκισης 2,5 ετών, στον καθένα, με 3ετή αναστολή, τους άλλους δύο, έναν εν ενεργεία κι έναν εν αποστρατεία, για την πράξη της επικίνδυνης σωματικής βλάβης.
Οι δύο καταδικασθέντες, στους οποίους το δικαστήριο αναγνώρισε ελαφρυντικά, απολογούμενοι ομολόγησαν ότι χτύπησαν τον νεαρό Κύπριο, αλλά δικαιολόγησαν τη βία λέγοντας ότι προσπάθησαν να τον ακινητοποιήσουν και να τον συλλάβουν, επειδή αυτός αντιδρούσε.
Οι αθωωθέντες αστυνομικοί, οι οποίοι αντιμετώπιζαν κατηγορίες για συνέργεια και επικίνδυνη σωματική βλάβη, υποδέχθηκαν την απόφαση του δικαστηρίου με ανακούφιση και έκαναν λόγο για δικαίωση.
Αντιθέτως ο Αυγουστίνος Δημητρίου, αγανακτισμένος, εξέφρασε την πικρία του για την παραπάνω ετυμηγορία: “Έξι χρόνια τώρα έχω διαλυθεί, έχω χάσει τη ζωή μου, δε θα ξαναέρθω ποτέ στην Ελλάδα“.
Οι οκτώ κατηγορούμενοι αστυνομικοί είχαν πρωτοβάθμια καταδικασθεί σε ποινές φυλάκισης από 15 έως 39 μήνες, ορισμένες εξ αυτών με αναστολή, από το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης τον Δεκέμβριο του 2008.
Το δικαστήριο είχε καταδικάσει σε φυλάκιση τριών ετών, για το αδίκημα της επικίνδυνης σωματικής βλάβης, τρεις αστυφύλακες και έναν αρχιφύλακα, θεωρώντας τους φυσικούς αυτουργούς του περιστατικού ξυλοδαρμού σε βάρος του 26χρονου.
Επιπλέον, στον αρχιφύλακα είχε επιβληθεί ποινή φυλάκισης τριών μηνών για το αδίκημα της έργω εξύβρισης, επειδή εμφανιζόταν σε βιντεο-τεκμήριο να βγάζει το σκούφο από τον Αυγουστίνο Δημητρίου και να τον πετάει στο έδαφος.
Οι παραπάνω ποινές ήταν εξαγοράσιμες προς πέντε ευρώ την ημέρα.
Επίσης, είχε επιβάλει ποινές φυλάκισης 15 μηνών, με τριετή αναστολή, σε δύο αστυφύλακες, έναν αξιωματικό της ΕΛ.ΑΣ και τον πρώην διευθυντή της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, Νίκο Παππά, για την πράξη της απλής συνέργειας στην επικίνδυνη σωματική βλάβη.
Το δικαστήριο αναγνώρισε στο σύνολο των κατηγορουμένων το ελαφρυντικό του πρότερου εντίμου βίου, ενώ οι εφέσεις αποφασίστηκε να έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα.
Ιστορικό
Ο Αυγουστίνος Δημητρίου φοιτούσε σε ΙΕΚ στη Θεσσαλονίκη στο τμήμα Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων (είχε κλείσει μόλις τον πρώτο μήνα παραμονής του στην Ελλάδα όταν έλαβε χώρα το περιστατικό). Το βράδυ της 17ης Νοέμβρη ο 24χρονος φοιτητής περνούσε με την παρέα του από την περιοχή της πλατείας Συντριβανίου κοντά στο ξενοδοχείο ABC. Η πορεία για την εξέγερση του Πολυτεχνείου είχε λήξει ώρες πριν, καθώς και οι συγκρούσεις μεταξύ των αστυνομικών και μερικών διαδηλωτών. Μερικοί αστυνομικοί έκαναν σωματικό έλεγχο των περαστικών στην πλατεία αν ταίριαζαν με ένα προφίλ (νεαρή/νεαρό με σακίδιο, μακριά μαλλιά, κλπ.). Είχαν γίνει επεισόδια μπροστά στην πλατεία Χημείου, για τα οποία άλλοι εφτά φοιτητές συνελήφθησαν εκείνο το βράδυ.
Την παρέα των ανυποψίαστων νεαρών προσέγγισαν αστυνομικοί με πολιτικά που επιχείρησαν να τους συλλάβουν, δίχως να γνωστοποιήσουν την ταυτότητά τους ή τους λόγους της σύλληψης. Χωρίς να προηγηθεί αντίσταση ή φυσική βία εκ μέρους του εμφανώς αιφνιδιασμένου και φοβισμένου Αυγ. Δημητρίου, ένας εκ των αστυνομικών, ο Αποστόλης Αποστολίδης, προσπάθησε να ρίξει στο έδαφος τον νεαρό φοιτητή και άρχισε να τον χτυπάει. Στην επίθεση σε βάρος του φοιτητή συμμετείχαν κι άλλοι αστυνομικοί με πολιτικά που τον χτυπούσαν με μπουνιές και κλωτσιές, ακόμη κι όταν πεσμένος στο έδαφος με το γόνατο κάποιων εκ των αστυνομικών στη πλάτη του.
Ο Αυγουστίνος Δημητρίου, ο οποίος σύμφωνα με τη μαρτυρία του δεν είχε αντιληφθεί ότι επρόκειτο για αστυνομικούς, φώναζε συνεχώς για βοήθεια. Όταν είδε μάλιστα ένστολους αστυνομικούς κοντά, τους φώναζε να τον βοηθήσουν, εκείνοι όμως δεν επενέβησαν. Μεταξύ των ανώτερων αξιωματικών που ήταν παρόντες στο περιστατικό αλλά παρέμειναν θεατές της κακοποίησης του νεαρού ήταν και ο Διευθυντής της Κρατικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, Νίκος Παππάς, ο οποίος φέρεται να έδωσε προφορική εντολή στους αστυνομικούς να σταματήσουν. Οι φωνές του φοιτητή προκάλεσαν μεγάλη αναστάτωση και στους πελάτες του ξενοδοχείου, οι οποίοι άνοιξαν τις κουρτίνες της τζαμαρίας για να παρακολουθήσουν το περιστατικό.
Κάποιοι εκ των αστυνομικών, ορισμένοι με καλυμμένα πρόσωπα, όταν αντελήφθησαν τις κάμερες σχημάτισαν ένα φράγμα μπροστά από τον αβοήθητο φοιτητή, προκειμένου να εμποδίσουν τη καταγραφή του περιστατικού από τα μέσα ενημέρωσης.
Οκτώ καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου πέρασαν από το σημείο μετά από περίπου είκοσι λεπτά και είδαν τα άτομα με τα πολιτικά να χτυπάνε το φοιτητή. Ζήτησαν από τους αστυνομικούς να τον αφήσουν, όπως περιέγραψε αργότερα ο πρόεδρος του Συλλόγου Μελών ΔΕΠ, καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος, σε γραπτή αναφορά. Οι άνθρωποι με τα πολιτικά τους εξύβρισαν και τους απείλησαν, ενώ οι ένστολοι αστυνομικοί προσπάθησαν να τους απωθήσουν από την περιοχή. Οι καθηγητές ζήτησαν να έρθει ασθενοφόρο για το αιμόφυρτο παιδί και να μάθουν τα ονόματα και των ένστολων αστυνομικών και αυτών που φορούσαν πολιτικά και σκουφιά, αλλά απορρίφθηκαν τα αιτήματά τους. Οι αστυνομικοί έβαλαν τον φοιτητή σε αυτοκίνητο της ασφάλειας και έφυγαν. Έπειτα, οι καθηγητές ζήτησαν από ανώτερο αξιωματικό της αστυνομίας να ενημερωθεί ο εισαγγελέας για το συμβάν, πράξη που ο αξιωματικός αρνήθηκε να κάνει.
Τον Δημητρίου τον πήραν οι αστυνομικοί στα κρατητήρια της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης. Εκεί τον κράτησαν μέχρι τις 5 το πρωί, όταν τελικά τον μετέφεραν στο νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς. Εκεί, όταν ο φοιτητής ζήτησε να μάθει σε ποιό νοσοκομείο βρίσκεται, οι αστυνομικοί προσπάθησαν να τον παραπλανήσουν δίνοντάς του ψευδείς πληροφορίες, προφανώς για να αποφύγουν και να καθυστερήσουν τη νομική εκπροσώπηση του συλληφθέντος.
Τότε η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης, σε δελτίο τύπου που είχε εκδώσει για το περιστατικό, ισχυριζόταν ότι τα τραύματα του συλληφθέντος είχαν προκύψει από πτώση του πρώτα σε ένα σταθμευμένο μοτοποδήλατο και στη συνέχεια σε μια παρακείμενη ζαρντινιέρα.
Ο τότε Υπουργός Δημοσίας Τάξης, Βύρων Πολύδωρας, είχε δηλώσει για τις επιχειρήσεις της αστυνομίας κατά τα επεισόδια του εορτασμού της επετείου του Πολυτεχνείου:
Προς όλους τους επιτελικούς (σχεδιάσαντες) και επιχειρησιακούς (εφαρμόσαντες) αξιωματικούς και απλούς αστυνομικούς : Η επιχείρηση (της ακώλυτης και ειρηνικής διεξαγωγής) της πορείας πέτυχε, ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ! Είδα επαγγελματισμό, μεθοδικότητα, σχέδιο και εφαρμογή του, ψυχραιμία και αυτοματισμό στη δράση που είχαν ως επακόλουθο την επιτυχία. Σε όλα τα σημεία χρειαζόμαστε βελτίωση. Θα την κατακτήσουμε. Για τη Δημοκρατία μας, για την κοινωνία μας! Συγχαίρω
Τρεις μέρες αργότερα, μετά τον ντόρο που είχε δημιουργηθεί από τη δημοσίεση (του παραπάνω) βίντεο που καταγράφει τη διαδικασία της σύλληψης, ο υπουργός προσπάθησε να ανασκευάσει τις δηλώσεις του.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος είχε κυμανθεί και η δήλωση του τότε Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, Δημοσχάκη Αναστάσιου:
Ήτανε μια πάρα πολύ δύσκολη μέρα, υπήρξε εκ μέρους των διοργανωτών άψογος σχεδιασμός και τα κόμματα και οι οργανώσεις που συμμετείχαν είχαν ικανοποιητική έως επαρκή περιφρούρηση.
[… ] Ήταν μια επιχείρηση ευρείας κλίμακος, με δύο περιστατικά τοπικού ενδιαφέροντος, χωρίς περαιτέρω εκτράχυνση, χωρίς να διαλυθεί η πορεία, η οποία και πραγματοποιήθηκε στο σύνολό της.
[… ] Υπήρξε ωριμότητα και σοβαρότητα, από όλους που συμμετείχαν, πλην των δύο μπλοκ που ήταν αποφασισμένοι να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην πόλη. [… ] Από τη δική μας πλευρά υπήρχε στόχος: Να πραγματοποιηθεί η πορεία στο σύνολό της και να μην διαταραχθούν τα μπλοκ τα οποία πραγματικά ήξεραν γιατί κατέβηκαν και ήξεραν που θα φτάσουν.
[…] Η Αστυνομία είναι ισχυρή, έχει τη συμπαράσταση όλων των Ελλήνων και πιστεύω ότι ενήργησε με πολλή αυτοσυγκράτηση, με πολλή ψυχραιμία. Ήταν απόλυτα σε κάθε περίπτωση αμυντική και όταν άρχισαν να διαπράττονται αδικήματα ενήργησε άμεσα και είχαμε αυτές τις προσαγωγές που όλοι σας ξέρετε. [ …] Η αυτοσυγκράτηση και η ψυχραιμία της Αστυνομίας ήταν παροιμιώδης [ …] όμως είναι και απάνθρωπο και επικίνδυνο να επιτίθενται με καδρόνια κατά αστυνομικών και κατά πολιτών, κατά συμπολιτών μας».
Ακολουθεί απόσπασμα της έρευνας του Τάσου Τέλλογλου για την εκπομπή “Φάκελοι” όπου καταγράφει τα περιστατικά και τη μαρτυρία του Κύπριου φοιτητή και η απομαγνητοφώνηση της εκπομπής από το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), η οποία περιλαμβάνει και άλλα περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας σε βάρος συλληφθέντων από εκείνη τη περίοδο.
ΕΠΣΕ – ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 31 Μαΐου 2007: Μιλάνε τα θύματα αστυνομικής βίας
Επιστρέφοντας στη πρόσφατη επικαιρότητα, είναι τουλάχιστον περίεργο το γεγονός ότι ενώ στην παραπάνω τηλεοπτική εκπομπή ο δικηγόρος των κατηγορουμένων αστυνομικών δηλώνει πως οι τελευταίοι αναγνώρισαν ότι έκαναν λάθος σύλληψη (κι ο πρωταγωνιστής της επίθεσης σε βάρος του Αυγουστίνου Δημητρίου τού ζήτησε προσωπικά συγγνώμη), παρόλαυτά ο άτυχος φοιτητής παραπέμφθηκε πρόσφατα σε δίκη με τις κατηγορίες της στάσης, της διατάραξης κοινής ειρήνης, της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας και της αντίστασης κατά της αρχής για τα περιστατικά της 17ης Νοεμβρίου 2006.
Σύμφωνα με το σε βάρος του κατηγορητήριο στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, ο Αυγουστίνος Δημητρίου:
[…] συμμετείχε σε ομάδα αγνώστων που από το προαύλιο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου εκσφενδόνιζε εναντίον των αστυνομικών τεμάχια μαρμάρων και σκυροδέματος, με τρόπο που μπορούσε να προκαλέσει στους παθόντες κίνδυνο για τη ζωή τους
[…] “απώθησε με τα χέρια του τους αστυνομικούς, την ώρα που αυτοί επιχείρησαν να τους συλλάβουν, και τους χτύπησε με γρονθοκοπήματα και με τα πόδια του, προκειμένου να τους εξαναγκάσει να μην πραγματοποιήσουν τη σύλληψή του”
Αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ, μάλιστα, τον αναγνώρισε ως “πρωταγωνιστή” στα επεισόδια, αλλά υπέπεσε σε αντιφάσεις ως προς τον χρόνο τέλεσής τους σε σχέση με προηγούμενες καταθέσεις του. Η εισαγγελέας πρότεινε την αθώωση του κατηγορουμένου λόγω αμφιβολιών.
Τον περασμένο Μάϊο το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης επιδίκασε ως αποζημίωση για τον βάναυσο τραυματισμό του το χρηματικό ποσό των 300.000 ευρώ.
Δεδομένου του ιστορικού και των ντοκουμέντων της υπόθεσης, η απαλλαγή των αστυνομικών φαίνεται προκλητική, ενδεχομένως όμως χαρακτηριστική της ατιμωρησίας και της ασυλίας που τυγχάνουν οι αστυνομικοί για περιστατικά βίας σε βάρος πολιτών επί υπουργείας Νίκου Δένδια και Αθανασίου Ανδρεουλάκου, καθώς η τρικομματική κυβέρνηση του μνημονίου επιθυμεί να στείλει πολιτικά μηνύματα μέσω της Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας.