Εν αναμονή του δεύτερου γύρου του δημοψηφίσματος για την έγκριση του νέου Αιγυπτιακού Συντάγματος, που θα πραγματοποιηθεί το ερχόμενο Σάββατο, εργατικά σωματεία και συνδικαλιστικές ενώσεις, απαντώντας σε κυβερνητικά καμπάνια για τη προώθηση του δημοψηφίσματος, προσπαθούν να ενημερώσουν το Αιγυπτιακό κοινό για τις προβλέψεις και τις συνέπειες του σχεδίου Συντάγματος, που τίθεται σε ψηφοφορία.
Η Fatma Ramadan, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Συνδικαλιστικών Ενώσεων, και ο Ahmad Sayed Al-Naggar, οικονομολόγος στο Κέντρο Πολιτικών και Στρατηγικών Σπουδών Al-Ahram συνοψίζουν τα καίρια σημεία του προτεινόμενου Συντάγματος που αφορούν τα εργασιακά δικαιώματα.
1) Οι μισθοί συνδέονται με την παραγωγή: αν για οποιοδήποτε λόγο η παραγωγή μειωθεί, το κόστος μεταφέρεται στον εργαζόμενο και ο μισθός του επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις των τιμών της αγοράς.
2) Κατώτατος και Ανώτατος μισθός χωρίς όρια και με εξαιρέσεις: πρακτικά τα όρια παραμένουν ελαστικά χωρίς σαφείς προσδιορισμούς. Ανώτατο όριο προβλέπεται μόνο για το στενό δημόσιο, όχι για τις δημόσιες επιχειρήσεις ή για τον ιδιωτικό τομέα. Ακόμη και για τον δημόσιο τομέα η κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωμα να ορίσει εξαιρέσεις για τον ανώτατο μισθό.
3) Δωρεάν ατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους “φτωχούς”: η κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωμα να ορίσει τα κριτήρια γι αυτή τη κατηγορία, αποκλείοντας πιθανώς πολλούς από τη παροχή περίθαλψης, και επιβάλλει την έκδοση “πιστοποιητικού φτώχειας”.
4) Αναγνωρίζεται το δικαίωμα των εργατών στις “ειρηνικές απεργίες”: η πρόβλεψη καθιστά αντισυνταγματική οποιαδήποτε καθιστική διαμαρτυρία ή κατάληψη. Από το 2007 έως σήμερα από τις 4000+ απεργίες που έχουν κηρυχθεί μόνο 2 ήταν νόμιμες σύμφωνα με τον εργασιακό νόμο του 2003.
5) Διάλυση σωματείων και ενώσεων με δικαστική εντολή: σε αντίθεση με το παλαιό που προέβλεπε διάλυση των Διοικητικών Συμβουλίων για παραβάσεις, το νέο σύνταγμα προβλέπει τη διάλυση των ίδιων των συνδικαλιστικών ενώσεων για παραβάσεις (που μπορεί να διαπράξουν μέλη τους) με μια απλή δικαστική εντολή.
Το δημοψήφισμα διεξάγεται σε τεταμένο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα, μετά από το Προεδρικό Διάταγμα του Αιγύπτιου Προέδρου Mohamed Mursi, στις 22 Νοεμβρίου, με το οποίο χορηγούσε στις αποφάσεις του ασυλία από οποιαδήποτε νομική ενέργεια και δικαστική απόφαση. Στα πλαίσια της έντασης που ακολούθησε οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης αποσύρθηκαν από το σώμα που συνέτασσε το νέο Σύνταγμα (μετά από μήνες συμμετοχής στις συνεδριάσεις του), και ήδη απειλούταν με διάλυση από τις δικαστικές αρχές, μετά την διάλυση Κάτω Βουλής το καλοκαίρι.
Υποχωρώντας μπροστά στο μαζικό κύμα διαμαρτυρίας – στο οποίο ενώθηκαν οι επαναστατικές ομάδες, οι φιλελεύθεροι, οι κοσμικοί, οι θρησκευτικές μειονότητες αλλά και οι δυνάμεις που πρώην καθεστώτος – ο Mursi απέσυρε το διάταγμά του, όχι όμως την εξαγγελία δημοψηφίσματος για την έγκριση του σχεδίου Συντάγματος. Αρχικά η αντιπολίτευση επέμενε στην απόσυρση του δημοψηφίσματος και προσπάθησε να το μπλοκάρει – με τη συνδρομή των δικαστικών ενώσεων της χώρας (οι κορυφαίοι εκπρόσωποι των οποίων είχαν αναδειχθεί επί καθεστώτος Hosni Mubarak). Στη συνέχεια, όμως, υπό τη πίεση και των επιχειρημάτων για την έκφραση της λαϊκής βούλησης, άλλαξαν τη στάση τους και δέχθηκαν να συμμετάσχουν.
Στον πρώτο γύρο του δημοψηφίσματος φαίνεται να επικράτησε το “Ναι” με απόλυτη πλειοψηφία, χωρίς να λείψουν διαμαρτυρίες από την αντιπολίτευση, και στο δεύτερο γύρο στον οποίο θα ψηφίσουν Αιγύπτιοι από επαρχιακές περιοχές, η στήριξη στο δημοψήφισμα αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Αν και το διάταγμα του Mohamed Mursi αποξένωσε αρκετούς Αιγύπτιους από άλλες παρατάξεις που τον είχαν ψηφίσει στις προεδρικές εκλογές, καθώς και δικούς του συμβούλους, ο Αιγύπτιος πρόεδρος απολαμβάνει, ακόμη, την στήριξη ενός πολύ μεγάλου μέρους των Αιγυπτίων πολιτών, οι οποίοι διαμαρτύρονται πως η αντιπολίτευση δέχεται τη δημοκρατία μόνο όταν επικυρώνει τις δικές της απόψεις, και πως επιχειρεί να ανατρέψει τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμενο πρόεδρο της χώρας.