Η ιστορία του τηλεοπτικού πραξικοπήματος κατά του προέδρου της Βενεζουέλας Hugo Chavez, οργανωμένου από την αντιπολίτευση (με στήριξη από τις ΗΠΑ) και τα ιδιωτικά ΜΜΕ τον Απρίλιο του 2002.
Το πραξικόπημα φέρεται να είχε σχεδιαστεί μήνες πριν την πραγματοποίησή του και τέθηκε σε εφαρμογή με αφορμή την αντικατάσταση της διοίκησης της πετραλαϊκής εταιρείας της χώρας PDVSA, με κύριο πελάτη και καρπωτή των κερδών τις ΗΠΑ. Η Αντιπολίτευση είχε καλέσει σε γενική απεργία αορίστου διαρκείας και είχε διοργανώσει συλλαλητήριο για το πρωί της 11ης Απριλίου 2002, που διαφημιζόταν πανηγυρικά μέσω των ιδιωτικών ΜΜΕ.
Οπαδοί του Chavez είχαν συγκεντρωθεί σε διαφορετικό σημείο της πόλης, πολλά χιλιόμετρα μακρυά, στο προεδρικό μέγαρο (Miraflores).
Η πορεία της αντιπολίτευσης, με καθοδηγητή, μεταξύ άλλων και τον πρώην σύμβουλο ασφαλείας του Chavez, Carlos Molina, ανακατευθύνεται προς τον τόπο συγκέντρωσης των υποστηρικτών της κυβέρνησης. Παρότι ο δρόμος είχε αποκλειστεί από την αστυνομία για αποφυγή επεισοδίων, επιτράπηκε τελικά στους διαδηλωτές να περάσουν.
Την ίδια ώρα, ομάδα στρατιωτικών μαγνητοσκοπούσε μήνυμα πραξικοπήματος και ανατροπής του προέδρου, “προαναγγέλοντας” νεκρούς από τα πυρά του στρατού υπό τον έλεγχο του Chavez. Ο δημοσιογράφος του CNN που είχε κληθεί για το γεγονός, Otto Neustadtl, αποκάλυψε μερικούς μήνες μετά το πραξικόπημα πως είχε ενημερωθεί για τα ακριβή περιστατικά από τις 10 Απρίλη.
Ενώ ακόμη οι δύο διαληλώσεις απείχαν 6 τετράγωνα, χωρίς οπτική επαφή, άρχισαν να πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί από ακροβολιστές, αρχικά κατά της αντιπολίτευσης κι έπειτα και κατά των κυβερνητικών.
Η πορεία της αντιπολίτευσης δεν έφτασε ποτέ κοντά ή σε επαφή με εκείνη των φιλοκυβερνητικών, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί σε μια γέφυρα, κάτω από την οποία θα έπρεπε να περάσει η πορεία της αντιπολίτευσης για να φτάσει στο Προεδρικό Μέγαρο. Κάτω από την γέφυρα στάθμευε η αστυνομία, που ελεγχόταν από την αντιπολίτευση.
Τότε άρχισαν και πυρά της αστυνομίας προς τους υποστηρικτές του Chavez. Κάποιοι από τους τελευταίους, άρχισαν να ανταποδίδουν τα πυρά από τα τυφέκια της αστυνομίας με πιστόλια.
Την εικόνα των οπαδών του Chavez να πυροβολούν προς την ένοπλη αστυνομία που τους πυροβολούσε, αλλά ήταν εκτός πλαισίου της τηλεοπτικής κάμερας, χρησιμοποίησαν τα ιδιωτικά ΜΜΕ για να αποδώσουν σ’ αυτούς τους θανάτους των πολιτών, παρουσιάζοντας προηγούμενες εικόνες της αντιπολιτευτικής διαδήλωσης, που είχε ήδη διαλυθεί εκείνη τη στιγμή, όταν δεχόταν τους πυροβολισμούς των ακροβολιστών-πραξικοπηματιών του στρατού αρκετή ώρα νωρίτερα.
Στη συνέχεια, μέλη της αντιπολίτευσης με τη βοήθεια των Ειδικών Δυνάμεων της Αστυνομίας κατέλαβαν το κτίριο της κρατικής τηλεόρασης και έκοψαν το σήμα της, ώστε η μόνη εικόνα που θα έβλεπαν οι πολίτες της Βενεζουέλας και θα μετέδιδαν τα ξένα κανάλια να είναι αυτή της τηλεοπτικής προβοκάτσιας.
Στη συνέχεια μεταδόθηκε το βιντεοσκοπημένο διάγγελμα των πραξικοπηματιών και τις πρωϊνές ώρες της 12 Απριλίου, υπό την απειλή στρατιωτικής επίθεσης, ο Chavez εγκατέλειψε το μέγαρο και παραδόθηκε στους συγκεντρωμένους στρατιώτες..
Στη θέση του Chavez ορκίστηκε ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Βενεζουέλας Pedro Carmona. Το καθεστώς αναγνωρίστηκε αμέσως από τις ΗΠΑ χωρίς να περιμένουν την διενέργεια έρευνας για τα γεγονότα (ενώ ήταν και η πρώτη χώρα ο πρέσβης της οποίας στις 12 Απρίλη συναντήθηκε με το νέο πρόεδρο για να επισημοποιήσει την διαδοχή), καθώς κι από την Ισπανία.
Η πρώτη πράξη του πραξικοπηματικού καθεστώτος ήταν η διάλυση της Βουλής, η αντικατάσταση της ιεραρχίας στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας και η αναστολή των δημοκρατικών θεσμών.
Για τον αποκλεισμό της ανάδυσης της πραγματικής ιστορίας, τα ιδιωτικά κανάλια επέβαλαν omerta για τον Hugo Chavez και τα γεγονότα της προηγούμενης μέρας. Σιγά-σιγά, όμως, οι μαρτυρίες των γεγονότων άρχισαν να εξαπλώνονται και στις 13 του Απρίλη διοργανώθηκαν πολλές πορείες, τις οποίες η αστυνομία απέτυχε να καταστείλει, παρά τη θανάσιμη βία που εφάρμοσε.
Υπό τη πίεση των εξελίξεων, το καθεστώς αναδιπλώθηκε, οι υποστηρικτές της ανατραπείσας κυβέρνησης συγκεντρώθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο απαιτώντας την επιστροφή του Chavez, ο οποίος πράγματι απελευθερώθηκε και ανέλαβε εκ νέου τα καθήκοντά του.
Το πραξικόπημα αυτό έμεινε στην ιστορία ως το πρώτο “τηλεοπτικό πραξικόπημα”, εγκαινιάζοντας την εποχή της τηλεοπτικής σκηνοθεσίας πολεμικών επιχειρήσεων, πρώτο παράδειγμα των οποίων αποτέλεσε η προετοιμασία και η πραγματοποίηση της εισβολής στο Ιράκ.